Ovdje vam donosimo najnovija istraživanja u liječenju i tretiranju raznih stanja kod osoba sa invaliditetom, posebno onih sa neurološkim oboljenjima/smetnjama.
Redovan trening može da uspori napredak multiple skleroze
Dobro je poznato da vježbanje ima mnogo uticaja za vaše zdravlje i izgled, a jedno nedavno istraživanje koje je sprovedeno u Danskoj, pokazalo je da redovan trening može da uspori napredak multiple skleroze.
Preciznije, tu moć imaju vježbe za snagu. Volumen mozga kod ljudi koji boluju od ove bolesti se smanjuje znatno brže nego što je uobičajeno, a ove vežbe mogu da uspore taj proces.
Učesnici u ovom istraživanju vježbali su dva puta nedeljno, i rezultati su bili znatno bolji. Pozitivni učinak vježbi bio je najizraženiji u kombinaciji sa lijekovima, a kod nekih pacijenata došlo je i do povećanja volumena nekih dijelova mozga.
Šta je multipla skleroza?
Multipla skleroza (MS) je hronično oboljenje centralnog nervnog sistema. Nastanak ove bolesti rezultira problemima različitog stepena, od blage ukočenosti i otežanog hodanja do oslepljenja.
U svijetu od multiple skleroze boluje preko dva milijuna ljudi i to uglavnom u razvijenim zemljama svijeta. Bolest je nešto češća kod žena nego kod muškaraca (3:2).
Koji su simptomi multipla skleroze?
Postoji određen broj simptoma koji su vrlo karakteristični za većinu bolesnika, a to su: slabost, zamor, ukočenost, drhtanje, nejasan govor, depresija, spazam mišića, problemi sa ravnotežom, vidom, seksualnom funkcijom, pamćenjem.
Posjetite naš kutak znanja i saznajte više o multipla sklerozi
Marihuana još uvijek nije legalna, iako se širom svijeta podiže svijest o zdravstvenim prednostima ove biljke te je mnoge države legalizuju u medicinske svrhe, a poneke i u rekreativne.
Novo istraživanje pokazalo je da marihauna nije ‘droga s kojom se počinje’, kao što se dugo vremena smatralo.
Štoviše, u njoj možda leži ključ u obeshrabrivanju korisnika u prelasku na ‘teže droge’, kao što su kokain i ekstazi, tvrde naučnici sa Univerziteta New Mexico, prenosi Independent.
Istraživanje u trajanju od pet godina, uključivalo je 125 učesnika, koji su svi patili od hroničnih bolova. Njih 83 uzimali su marihuanu uz lijekove protiv bolova, dok se njih 42 suzdržavalo od uzimanja marihuane.
Otkriveno je da je 34 odsto korisnika marihuane prestalo uzimati lijekove, u poređenju sa samo dva odsto onih koji nijesu uzimali marihuanu, a 98 odsto ih je nastavilo uzimati propisane lijekove.
“Naša trenutna opioidna epidemija je vodeći oblik smrti koji se može spriječiti u SAD-u – gdje ubija više ljudi nego automobilske nesreće i oružje. Stoga, relativna sigurnost i učinkovitost korištenja kanabisa, u poređenju s drugim planiranim lijekovima, treba da dobije podršku zdravstvenih radnika i zakonodavaca”, objasnio je naučnik i profesor psihologije Jacob Miguel Vigil.
Objasnio je da tablete protiv bolova i ulični heroin usmrte dnevno 90 ljudi u SAD-u, dok istraživanja pokazuju da konzumacija kanabisa nikada nije direktno izazvala fatalne posljedice. Preuzeto sa CDM
Zašto izgraditi nešto od nule kada se može samo renovirati već postojeća struktura? U suštini to je ono što su istraživači sa Medicinskog fakulteta Univerziteta u Vašingtonu imali na umu kada su razvili metod za transformaciju odraslih ljudskih ćelija kože u motorne neurone u laboratoriji. Publikovali su svoj rad u časopisu Cell Stem Cell.
“U ovoj studiji koristili smo samo ćelije kože od zdravih odraslih koji se kreću u dobi od ranih 20-ih do kraja 60-ih godina”, rekao je stariji autor Andrew S. Yoo u saopštenju za medije. “Naše istraživanje je otkrilo kako mali molekuli RNK mogu raditi sa drugim ćelijskim signalima zvanim transkripcioni faktori kako bi se proizveli određeni tipovi neurona, u ovom slučaju motorni neuroni. U budućnosti bi želeli da proučavamo ćelije kože od pacijenata sa poremećajima motornih neurona. Naš proces konverzije treba da modeluje aspekte kasnog porijekla bolesti koristeći neurone dobijene od oboljelog pacijenata. ”
To su uradili izlaganjem ćelija kože u laboratoriji na određene molekularne signale koji se obično nalaze na visokim nivoima u ljudskom mozgu. Fokusirali su se na dva kratka odlomka RNK: mikroRNAs (mRNAs), koji se zovu miR-9 i miR-124, koji su uključeni u preoblikovanje genetičkih instrukcija ćelije. Ove mRNK, kombinovane sa određenim transkripcionim faktorima, uspešno su pretvorile ćelije kože u motorne neurone kičmene moždine u roku od samo 30 dana. Ove nove ćelije su tačno podsećale na normalne motoričke neurone miševa u smislu kojih su geni uključeni i isključeni i kako su funkcionisali.
Bolje razumevanje i poboljšanje tretmana
Obično, kada istraživači nađu načine za zamenu oštećenih ćelija ili organa, pribegavaju upotrebi matičnih ćelija. Konkretno, koriste embrionalne matične ćelije (vrstu pluripotentnih matičnih ćelija) za rast potrebne ćelije ili organa.
Iako ova vrsta matičnih ćelija ima potencijal da preraste u ono što je potrebno za odrasle ćelijske tipove, ova procedura sadrži neke etičke probleme, kojih nema u novoj proceduri.
Održavanje prvobitne starosti pretvorenih ćelija može biti od ključnog značaja za proučavanje neurodegenerativnih bolesti koje dovode do paralize, kao što su amiotrofična lateralna skleroza (ALS) i atrofija mišića na spinalnoj osnovi, stanje na koje se fokusira novo istraživanje. Naročito, istraživači se nadaju da bi to moglo poboljšati razumevanje ovih bolesti kako bi se poboljšala regenerativna medicina.
“Vraćanje kroz pluripotentnu fazu matičnih ćelija je slično kao rušenje kuće i izgradnja nove”, objašnjava Yoo. “Ono što radimo je više kao renoviranje. Mi mijenjamo unutrašnjost, ali ostavimo prvobitnu strukturu, koja zadržava karakteristike starijih odraslih neurona koje želimo proučiti. ”
Kao i embrionalne matične ćelije, tehnika takođe može omogućiti pretvaranje ćelija kože u druge tipove ćelija koristeći različite transkripcijske faktore. Pre nego što se ova tehnika može primijeniti na stvarne ljude sa neurodegenerativnim bolestima, istraživači i dalje moraju da saznaju koliko se podudaraju ćelije napravljene u laboratoriju u poređenju sa prirodnim ljudskim motornim neuronima. Ipak, to je obećavajući početak.
Prof. Dr. Basara sa suprugom Branislavom. Foto: Večer
Lečenje matičnim ćelijama pokazalo se kao jedan od najuspešnijih oblika terapije za najteže bolesti – čak 90 odsto je onih izlečenih od malignih i hematoonkoloških bolesti, ističe prof. dr Nada Basara, jedan od najvećih stručnjaka transplantacije matičnih ćelija.
Kao direktor interne medicine priznate nemačke bolnice “Malteser St. Franziskus” u Flenzburgu, prof. dr Basara je u svom intervjuu za list iz Frankfurta “Vikend vesti” objasnila da primenjuje sve vrste terapija matičnim ćelijama.
– Primenjuje se terapija autolognim matičnim ćelijama koje se dobijaju od samog bolesnika, alogenim matičnim ćelijama od srodnog ili nesrodnog donatora. Posebno sam ponosna na haploidentičnu transplantaciju, koja se radi kada se ne nađe donor i kod koje deca ili roditelji pacijenta doniraju matične ćelije. Ova vrsta transplantacije se i dalje smatra najrizičnijom, međutim nove metode su omogućile da se uspešno primenjuje – ističe prof. dr Basara.
Donor se bira na osnovu HLA tipa, trenutno se testira najmanje deset, a u nekim slučajevima i 12 antigena.
Uz pomoć transplantacije sa matičnim ćelijama iz koštane srži ili periferne krvi, mogu se izlečiti leukemija, limfomi, mijelodisplastični sindromi, mijeloproliferativne bolesti, multipli mijelom, ali i nemaligne bolesti kao što su anemija i talasemija.
– Zahvaljujući preciznoj tehnologiji, postižu se najbolji rezultati u odabiru donora. Osim toga, važna je i krvna grupa, kao i preležane virusne bolesti i kod pacijenta kao i kod donora – priča prof. dr Basara.
Iako doktorka ističe da Nemačka pruža najkvalitetniju negu ove terapije i dalje veoma skupe, to često koriste i razni mešetari koji pod plaštom humanitarne organizacije ili na drugi način od obolelih uzimaju mnogo više novca nego što je to potrebno.
– U Nemačkoj postoji sistem za obračunavanje bolničkih usluga i zove se “Diagnosis related groups“ (DRG), koji se svake godine menja i po kojem je napravljen cenovnik usluga. Većina bolnica i univerzitetskih centara obračunava za pacijente koji nisu osigurani u Nemačkoj dva-tri puta veće cene. Na primer, ako neka usluga po DGR košta 20.000 evra, predračun je između 40.000 i 60.000 evra. Za prikupljanje pomoći u svrhu lečenja pacijenti bi trebalo da imaju predračun na memorandumu, kao i zakazan termin prijema koji izdaje klinika za koju su se odlučili – objašnjava prof. dr Basara.
Ukoliko nema profakture i zakazanog termina prijema – humanitarne fondacije i mediji bi trebalo da se obrate direktno bolnici ili lekaru i da pozovu i provere.
– Dešava se da profaktura odstupa od orijentacione sume date mejlom ili telefonom. Nedavno sam imala slučaj jedne pacijentkinje iz južne Srbije. Bez profakture i termina prijema unapred je počela da skuplja pomoć i to na osnovu moje orijentacione procene cene koštanja lečenja. Kada je upozorena da ne sme da pominje moje ime u medijima jer još nije dobila ni profakturu a ni termin prijema, uzela je drugu profakturu u bolnici iz Engleske na kojoj je cena transplantacije bila duplo viša nego u bolnici “Malteser St. Franziskus” u kojoj radim – objašnjava prof. dr Nadežda Basara.
Zbog toga ova doktorka se, u dogovoru sa upravom bolnice, u slučajevima srpskih pacijenata odrekla šefovskog dodatka koji iznosi i do 50.000 evra po bolesniku.
– Cilj je bio da i srpskim bolesnicima omogućim transplantaciju kod mene znajući da se sami finansiraju i da moraju da prikupe novac ili čak da prodaju imovinu – iskrena je ova doktorka.
U novembru 2000. transplantacija
Ove godine proslavila je dve decenije rada u Nemačkoj, a do kraja godine očekuje da će obaviti 2000. transplantaciju matičnih ćelija.
– Prvu transplantaciju u Nemačkoj sam uradila januara 1997. godine u transplantacionom centru u Idar-Oberštajnu. Dvehiljadita transplantacija matičnih ćelija je planirana u novembru ove godine – kaže prof. dr Basara.
Dr Dušan Ilić o tome kako je iz matičnih ćelija stvorio ljudsku kožu, “pravljenju” embriona, svojoj naučnoj karijeri, planovima, o tome kako bolesnima prodaju maglu za puno para…
U Srbiji posluje čak 12 inostranih privatnih banaka krvi pupčanika. Bilo ih je i 15. Stručna javnost nerado se izjašnjava o ovoj pojavi i odgovoru na pitanje da li je reč o svojevrsnoj obmani ili spasu.
