Paraliza zbog oštećene kičmene moždine može uticati na mobilnost, senzibilitet, funkciju bešike, funkciju crijeva, seksualnu funkciju, kontrolu tjelesne temperature i mnoge druge funkcije organizma.
Šta je povreda kičmene moždine?
Kada je osoba paralizovana zbog povrede kičmene moždine, paraplegija i kvadriplegija (ispravnije tetraplegija) su termini koji se koriste da opišu nastalo zdravstveno stanje. Klasifikacija povrede kičmene moždine zavisi od nivoa povrede kičmene moždine, ozbiljnosti povrede, i kako ona utiče na tijelo.
Nivo povrede kičmene moždine se obično označava alfanumerički, a odnosi se na povrijeđeni segment kičmene moždine, odnosno, C4, T5, L5 i slično.
Najčešći uzroci oštećenja kičmene moždine su traume (automobilske i motociklističke nesreće, prostrijelne rane, padovi, sportske povrede, fizički napadi), ili bolesti (transverzni mijelitis, dječija paraliza, spina bifida, Fridrajhova ataksija, tumor kičmene moždine, spinalna stenoza, itd ).
Nastala oštećenja kičmene moždine poznata su kao lezije, a paraliza je poznata kao kvadriplegija ili tetraplegija ukoliko je povreda u cervikalnom (vratnom) dijelu, ili kao paraplegija ako je povreda u torkalnom, lumbalnom ili sakralnom dijelu.
Moguće je da neko ima slomljen vratni ili leđni dio kičme a da nije paralizovan. To se dešava kada postoji prelom ili dislokacija pršljena, ali kičmena moždina nije oštećena. Ponekad manje otekline kičmene moždine rezultiraju privremenom paralizom, koja može nestati posle nekoliko nedjelja ili mjeseci.
Šta je to kompletna i nekompletna povreda kičmene moždine?
Obično postoje dva tipa lezija povezanih sa povredom kičmene moždine. Poznate su kao kompletna i nekompletna povreda kičmene moždine. Kompletana povreda znači da osoba potpuno paralizovana ispod lezije. Nepotpuna povreda znači da je oštećen samo dio kičmene moždine i da su neke funkcije ispod povrede ipak sačuvane. Na primjer, osoba sa nepotpunom povredom može imati osećaje na dodir ispod lezije. Postoji mnogo vrsta nepotpunih povreda kičmene moždine, i ni jedna nije ista.
Šta je Cauda ekuina sindrom?
Kičmena moždina završava oko L1-L2 pršqena, a ovo područje je poznato kao Conus Medullaris.
Od Conus Medullaris moždani nervi se granaju pojedinačno i taj svežanj nerava se naziva Cauda ekuina ili ” konjski rep “.
Ovi nervi se granaju do samog kraja kičmene moždine i sadrže nervne korijene iz L1-5 i S1-5. Povreda ovih nervnih korenova, koja može rezultirati paralizom, naziva se Sindrom cauda ekuina.
U čemu je razlika između kvadriplegije, tetraplegije, paraplegije i njihova definicija?
Kuadriplegija potiče od dvije različite riječi iz dva različita jezika, latinskog i grčkog. Reč “quadra”, što znači “četiri” koja je izvedena iz latinskog, odnosi se na broj udova. “Plegic”, potiče od grčke riječi “plegije”, što znači paraliza. Kada se spoje dobije se “Kuadraplegia”.
“Tetra” potiče od grčke riječi koja znači “četiri”. “Para” je izvedena iz grčke riječi koja znači “dvoje”. Otuda: Tetraplegija i Paraplegija.
U Evropi, termin za 4 ekstremiteta paralize je oduvijek bio tetraplegija. Evropljani nikada ne kombinuju latinski i grčki korijen u jednoj riječi.
Godine 1991., kada je bio revidiran Američki sistem klasifikacije kičmene moždine, razgovarano je o definiciji imena. Britanci su više bili za grčki nasuprot latinskim nazivima. Pošto je plegija grčka riječ a kuadri je latinski izraz, kvadriplegija meša izvore jezika.
Nakon razmatranja literature, preporučeno je da se termin tetraplegija koristi i od strane američkih udruženja, tako da ne postoje dvije različite riječi u Engleskom jeziku koje se odnose na istu stvar.
Šta je rehabilitacija povrede kičmene moždine?
Rehabilitacija za pojedince sa povredom kičmene moždine kombinuje fizikalnu terapiju sa aktivnostima učenja novih vještina. Ove aktivnosti se obično odvijaju u specijalizovanim centrima za povrede kičmene moždine ili ustanovama koja se bave drugim neurološkim oboljenjima.
Rehabilitacioni tim obično nadgleda aktivnosti i popotrebi uključuje ljekare specijalizovane za kičmenu moždinu, socijalne radnike, radne terapeute, vaspitače, medicinske sestre, psihologe, nutricioniste, u zavisnosti od potrebe.
Generalno, paraplegičari će biti na rehabilitaciji oko pet mjeseci, dok tetraplegičari mogu ostati od šest do osam mjeseci. Oba, i paraplegičar i tetraplegičar, treba da imaju neku vrstu rehabilitacije i fizikalne terapije prije nego što se otpuste iz bolnice, kako bi maksimalno povratili svoje sposobnosti, ili da im se pomogne navići na život u invalidskim kolicima, kao i da nauče tehnike koje čine svakodnevni život lakšim.
Sport za osobe sa invaliditetom može biti odličan način da se izgradi izdržljivost i pomogne u rehabilitaciji davanjem povjerenja i bolje socijalne veštine. Krajnji cilj za mnoge sportiste sa invaliditetom je da pobijede na Paraolimpijskim igrama.
Ima li lijeka za povredu kičmene moždine?
Lijek za hroničnu paralizu je još nekoliko godina u budućnosti. Trenutna klinička istraživanja su usmjerena na implatante i matične ćelije. Postoje mnoge neprovjerene klinike koje nude lažni lijek. Ovu temu smo obradili u kategoriji neprovjerene terapije.
